เทคนิคการคิดเพื่อเอาชนะ Bias ตัวเองเวลาหา Insights

การหา Insights เป็นเรื่องสำคัญในการทำการตลาดหรือแม้แต่การพัฒนา UX/UI ให้กับ Digital Product ซึ่งวันก่อนก็มีคนมาแลกเปลี่ยนกับผมว่าทำอย่างไรถึงจะสามารถเอาชนะ Bias ตัวเองที่มักสรุปไปเองว่าลูกค้าน่าจะคิดแบบนั้นแบบนี้ หรือต้องการอย่างนั้นอย่างนี้

เอาจริง ๆ แล้วมันคงไม่ง่ายถ้าจะบอกว่าให้ Bias หายไป เพราะธรรมชาติสมองของมนุษย์นั้นชอบ "ด่วนสรุป" แต่ไหนแต่ไรเพื่อความง่ายในการใช้ชีวิตและตัดสินใจ แต่ถ้าเราจะ "สร้างนิสัย" ที่ควบคุมวิธีการนี้ได้ เราก็อาจจะเริ่มทำได้แบบนี้ครับ

1. เมื่อเราได้ข้อมูลบางอย่างมาหรือตั้งคำถามอะไรบางอย่าง สมองของเราก็จะวิ่งปรู้ดเพื่อหาข้อสรุปอย่างรวดเร็ว เช่นเมื่อถามว่าผู้ใช้งานคำนึงถึงปัจจัยอะไรบ้างในการเลือกสินค้า สมองของเราอาจจะคิดคำตอบ "เร็วๆ" ว่าราคาสินค้า

2. สิ่งที่ทำต่อมาคืออย่าเพิ่งรีบตอบออกไป แต่ลองหยุดให้เวลากับตัวเองสัก 30 วินาที (เป็นอย่างน้อย) ในการคิดไปว่ามันอาจจะเป็นอย่างอื่นได้หรือไม่ ? หรือลองเข้าใจตรรกะตัวเองเสียหน่อยว่าทำไมเราถึงบอกว่าราคาเป็นคำตอบแรก ? แล้วลองพยายามหาตรรกะใหม่ให้กับตัวเอง ทั้งนี้คือการพยายามสร้าง "ทางเลือกอื่น" ในข้อสรุปมากขึ้น

3. ในช่วงเวลา 30 วินาทีที่ว่านี้ จะดีมากถ้าเราสามารถหาตัวเลือกให้กับตัวเองได้อย่างน้อย 3-5 ตัวเลือกเพื่อทำให้เรานำไปคิดและทำงานต่อว่ามันควรจะเป็นทางเลือกไหน เพราะอะไร เรามีข้อมูลอะไรมายืนยันหรือต้องการข้อมูลอะไรเพิ่มเพื่อจะสามารถคอนเฟิร์มได้ว่าเป็นทางเลือกไหนกันแน่

3 ขั้นตอนดังกล่าวนี้เป็นคำแนะนำที่ผมบอกคนที่มาแลกเปลี่ยนไปซึ่งถ้าเราสามารถฝึกให้กลายเป็นนิสัยแล้วก็จะทำให้เรามีการ "ยั้งคิด" ในการตัดสินใจต่าง ๆ ได้ดีขึ้น ทำให้เราไม่หลงและรีบคิดตามอคติของตัวเอง ซึ่งถ้าทำได้ก็จะทำให้เรามีโอกาสพลาดน้อยลงนั่นเองล่ะครับ