[บทเรียนจาก Alex] 7 คำถามเช็คว่าธุรกิจของคุณมีโอกาสยั่งยืนหรือไม่?
จากที่บล็อกก่อนผมได้เล่าเรื่องงาน Inno Meetup ที่มีการเชิญ Alex Osterwalder มาบรรยายเกี่ยวกับเรื่อง Business Model ซึ่งเรื่องที่เขาเน้นย้ำเสมอคือการที่ธุรกิจต้องเริ่มหันมาสำรวจ Business Model ของธุรกิจของตัวเองและดูว่ามีความสามารถในการแข่งขันอยู่หรือเปล่า ซึ่งถ้าธุรกิจจะยั่งยืนได้นั้นก็ต้องมีการพัฒนาและสร้าง Business Model ใหม่ๆ ขึ้นมาเพื่อสร้างการเติบโตให้กับธุรกิจตัวเอง
และเพื่อให้เห็นภาพมากขึ้น Alex เองก็มีคำถามเป็นแนวทางในการเช็คอยู่ 7 ข้อซึ่งน่าสนใจมากทีเดียวโดยมีรายละเอียดตามนี้ครับ
Switching Cost
สินค้าหรือบริการของคุณมีโอกาสมากน้อยแค่ไหนที่ลูกค้าจะสามารถเปลี่ยนไปใช้ตัวเลือกอื่นหรือไปหาคู่แข่งของเรา ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดคือกรณีของผู้ใช้งาน iOS นั้นจะเปลี่ยนไปใช้ Android ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายนักเพราะต้องมีการสร้างบัญชีต่างๆ ใหม่ ไหนจะมีข้อมูลต่างๆ ที่อยู่อยู่ในระบบ iOS ซึ่งการโอนถ่ายข้ามระบบก็ไม่ใช่เรื่องง่ายด้วย
Recurring Revenues
สินค้าหรือบริการของคุณมีโมเดีลในการให้ลูกค้าต้องซื้อคุณอย่างต่อเนื่องได้หรือเปล่า ซึ่งกรณีนี้ก็จะคล้ายๆ กับการสร้างบริการแบบ Subscription ที่ลูกค้าต้องจ่ายเงินให้อยู่เรื่อยๆ แลกกกับการใช้งาน อย่างเช่นบริการของ Adobe Creative Cloud หรือ Nespresso ที่เมื่อลูกค้าซื้อเครืองทำกาแฟไปแล้วก็ต้องซื้อ Pod จาก Nestle อยู่เรื่อยๆ
Earn Before You Spend
การออกแบบธุรกิจให้ลูกค้าหรือผู้ใช้บิรการจ่ายเงินให้กับธุรกิจก่อนที่จะได้รับบริการหรือได้รับสินค้า ซึ่งนั่นทำให้ธุรกิจมีข้อได้เปรียบในการนำเงินล่วงหน้าดังกล่าวสามารถไปใช้ประโยชน์อื่นๆ ได้ หรือแม้กระทั่งทำให้เกิดการบริหารที่ลดปัญหาต่างๆ เช่นกรณีของ Dell ที่เปลี่ยนมาใช้ระบบการผลิตคอมพิวเตอร์ตามสั่งแทนที่จะเป็นการสต็อคของที่ทำให้เกิดค่าใช้จ่ายจำนวนมาก และนั่นทำให้ Dell สามารถบริหารรายได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่าเดิม
Game Changing Cost Structure
ธุรกิจของคุณมีรูปแบบของโครงสร้างราคา / โครงสร้างรายได้ที่แตกต่างจากธุรกิจแบบเดิมหรือไม่ ตัวอย่างเช่นธุรกิจของ Netflix ที่เปลี่ยนโมเดลจากการเช่าวีดีโอรายเรื่องเป็นโมเดลการเหมารายเดือนแทน (เมื่อเทียบกับกรณีของ Blockbuster)
Getting others to do the work
ธุรกิจของคุณมี “ผู้อื่น” (หรือ Stakeholder อื่นๆ) ช่วยทำให้ธุรกิจของคุณยั่งยืนได้หรือไม่ เช่นในเคสของ Facebook ที่ตัว Facebook นั่นเป็น Platform แต่ก็ไม่ได้มีการทำคอนเทนต์อะไรโดยผู้ที่ทำคอนเทนต์ซึ่งเป็นเหตุผลที่คนเข้ามาใน Platform นั้นคือตัวผู้ใช้งานแต่ละคนต่างหาก
Scalability
ธุรกิจของคุณมีความสามารถในการที่จะขยายตัวสินค้าหรือบริการต่างๆ ได้เร็ว / ง่ายหรือไม่? ซึ่งธุรกิจที่มีจุดแข็งแบบนี้ก็เช่นเคสของ McDonald’s ที่สามารถขยายสาขาได้อย่างรวดเร็ว หรือถ้าเป็นธุรกิจออนไลน์ก็อย่างเช่น Airbnb ที่สามารถเพิ่มจำนวนผู้มาปล่อยเช่า / จำนวนผู้เช่า ได้อย่างมากมายโดยมีข้อจำกัดที่ไม่ได้เยอะมาก
Protection from competition
ธุรกิจของคุณมีความสามารถในการป้องการไม่ให้คนอื่นสามารถเข้ามาแย่งตลาดของคุณได้หรือเปล่า
ผมว่าคำถาม 7 ข้อนี้เป็นเรื่องน่าคิดมากสำหรับเจ้าของธุรกิจเพื่อใช้สำรวจตัวเองว่าตัวเองมีความสามารถด้านไหนบ้าง หรือจุดไหนที่ตัวเองพอจะสามารถพัฒนาเพื่อสร้างจุดแข็งให้กับธุรกิจตัวเองได้ แน่นอนว่าถ้าคุณมีคะแนนของแต่ละหัวข้อสูงก็ย่อมทำให้ธุรกิจของคุณมีโอกาสยั่งยืนและเติบโตได้ดีมาก แต่หากคุณไม่มีจุดแข็งในหลายๆ ข้อแล้วก็อาจจะทำให้พบว่าธุรกิจของคุณมีความเสี่ยงที่จะโดนคู่แข่งเข้ามาแย่งตลาดได้ง่ายนั่นเอง
