3 เรื่องควรถามก่อนคิดจะสร้างหรือซื้ออะไรใหม่ๆ
ผมมักได้รับคำถามบ่อยๆ เรื่องที่อยากจะ “สร้างอะไรใหม่ๆ” ขึ้น เช่นมีโปรเจคใหม่ คิดไอเดียใหม่ ซื้อเครื่องมือใหม่ ฯลฯ ทั้งนี้มักมีจุดประสงค์เช่นการเพิ่มศักยภาพในการทำงาน บ้างก็เพิ่มประสิทธิภาพให้ดีขึ้น ตลอดไปจนถึงการเพิ่มวิธีใหม่ๆ เข้ามา
แน่นอนว่าการมีอะไร “ใหม่” มันก็คงเป็นเรื่องดีอยู่ไม่น้อย แต่ในขณะเดียวกัน มันก็อาจจะไม่ใช่ทางแก้ที่ถูกต้องเสมอไป
ที่พูดอย่างนี้เพราะส่วนใหญ่เรามักไปตั้งว่าที่มีอยู่เดิมนั้นไม่เวิร์ค มีปัญหา และเราต้องได้อะไรใหม่ๆ เข้ามาแทนที่ของเก่า ซึ่งมันก็อาจจะไม่ใช่เสมอไป
ด้วยเหตุนี้ ผมมักจะแนะนำบางอย่างให้คนที่เข้ามาถามลองทบทวนดู
1. ที่เราเป็นอย่างนั้นมีปัญหาจริงๆ หรือเปล่า?
อย่างแรกๆ ที่ผมถามคือสรุปเรื่องนี้เป็นปัญหาจริงๆ ใช่หรือไม่ เรื่องนี้คือสิ่งที่ต้องการจริงๆ หรือเปล่า บางทีมันอาจจะไม่ใช่ปัญหาจริงๆ ก็ได้ การถอยกลับและมองจากมุมที่กว้างขึ้นอาจจะได้คำตอบที่เห็นภาพมากขึ้นรวมทั้งได้โจทย์ใหม่ที่อาจจะแก้ได้โดยไม่ต้องเพิ่มอะไรใหม่ก็ได้
ตัวอย่างที่ผมมักยกนั้นหยิบมาจากหนังสือ Creative Problem Solving ที่สมมติสถานการณ์ว่าทีมวิศวกรต้องการลดขนาดแบตเตอรรี่ในมือถือลง 20% พอถามว่าทำไม ก็เพราะจะได้เอาพื้นที่ที่เพิ่มขึ้นไปใส่ให้กับวิทยุ FM/AM ซึ่งพอถามต่อไปว่าเพราะอะไร ก็ได้คำตอบว่าเพราะคู่แข่งในตลาดมี FM /AM ในเครื่อง ทีนี้เราก็จะเริ่มเห็นว่าปัญหาที่แท้จริงอาจจะไม่ใช่การพยายามลดขนาดแบตเตอรี่ให้ได้ 20% แต่มันคือการพยายามสู้กับคู่แข่งที่มี FM/AM ต่างหาก (ซึ่งนั่นนำมาสู่วิธีการแก้ปัญหาได้อีกมากมายที่ไม่ใช่การไปลดแบตเตอรี่)
2. ที่เรามีอยู่นั้นไม่เวิร์คจริงๆ หรือ?
บางคนจะบอกว่าเครื่องมือที่มีอยู่ไม่เวิร์ค ใช้งานไม่ได้ ต้องการเครื่องมือใหม่ แต่หลายๆ ครั้งผมถามไปถามมากลับพบว่ามันไม่ใช่ว่า “เครื่องมือไม่เวิร์ค” แต่มันคือคนใช้งานใช้ไม่เป็นต่างหาก บางทีก็เข้าใจผิด บ้างก็ไม่ได้รู้และเข้าใจวิธีการทำงานที่ถูกต้อง ฉะนั้นการได้ของใหม่เลยอาจจะไม่ใช่ทางแก้ที่ถูกเสมอไป การกลับไปสำรวจดูว่าวิธีการที่เราทำอยู่จากทรัพยากรที่เรามีนั้นถูกต้องหรือเปล่า มีตรงไหนที่เรามองข้ามไปหรือไม่ ก็เป็นวิธีการแก้ง่ายๆ แทนที่จะลงทุนทำอะไรใหม่นั่นแหละ
3. ที่เรามีอยู่นั้นใช้คุ้มและเต็มประสิทธิภาพหรือยัง?
ข้อนี้จะต่อเนื่องจากข้อก่อนหน้านี้ เพราะเอาจริงๆ ผมว่าหลายๆ อย่างนั้นมันยังใช้งานได้ไม่เต็มที่หรือเต็มความสามารถอย่างที่ควรจะเป็น การจะไปซื้ออะไรใหม่หรือลงทุนทำอะไรใหม่ๆ ก็อาจจะเป็นการนับหนึ่งใหม่และเสียโอกาสเดิมที่วิธีเก่ายังไม่ได้ทำด้วยเหมือนกัน ด้วยเหตุนี้ผมจึงให้ความสำคัญกับการสำรวจก่อนว่าที่มีอยู่ ทำอยู่ ใช้อยู่ นั้นทำได้เต็มที่แล้วหรือเปล่า เราฉลาดจะใช้เครื่องมือเหล่านั้นหรือเปล่า เพราะถ้ายังไม่ได้ทำ การกลับไปลองทำให้เต็มที่เสียก่อนก็อาจจะดีกว่าเพราะไม่ต้องเริ่มอะไรใหม่แถมยังต่อยอดจากของเก่าได้อีกด้วย
สามข้อข้างต้นเป็นแง่คิดง่ายๆ ที่ผมมักจะฝากไว้เวลาคนมาปรึกษาผมเรื่องการลงทุนทำโปรเจคใหม่ๆ ซึ่งแน่นอนว่าผมก็ไม่ได้ค้านเรื่องการทำอะไรใหม่ๆ แต่ก็คงจะดีและรอบคอบมากขึ้นถ้าเราได้สำรวจสิ่งที่มีอยู่อย่างถี่ถ้วนด้วยเหมือนกัน
