Strategy 2 แบบที่ธุรกิจควรคำนึงและใช้ให้ถูกเวลา
ตอนนี้ผมกำลังเรียนคอร์สออนไลน์ Disruptive Strategy ที่ Havard Business School ซึ่งก็มีการพูดถึงแนวทางต่างๆ ที่ธุรกิจต้องรู้เพื่อใช้รับมือกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนไป ซึ่งในบทเรียนล่าสุดนั้นเน้นไปเรื่องแนวทางกลยุทธ์ 2 อย่างที่น่าสนใจไม่น้อย จึงขอหยิบมาเขียนบล็อกเล่าสู่กันฟังเผื่อใครที่เป็นเจ้าของธุรกิจหรือเป็นผู้บริหารจะได้นำไปคิดต่อกันนะครับ
Deliberate vs Emergent Strategy
ในการพัฒนากลยุทธ์ให้กับธุรกิจนั้น สองแนวทางหลักๆ ที่มักใช้กันคือ Deliberate Strategy กับ Emergent Strategy ซึ่งสองแนวทางนี้จะมีความแตกต่างกันทั้งด้านความหมายและสถานการณ์ที่ทำให้เกิดขึ้นด้วย
Deliberate Strategy
Strategy นี้คือกลยุทธ์ที่ผ่านมาวิเคราะห์ ไตร่ตรองมาอย่างดี ซึ่งแน่นอนว่ากว่าจะมาเป็น Deliberate Strategy นั้นก็จะต้องมีการใช้ข้อมูลและบทวิเคราะห์มากมายมาประกอบ เช่นการพิจารณาตัว Segmentation ต่างๆ ของธุรกิจ การวิเคราะห์คู่แข่ง การประเมิณสถานการณ์ทางเศรษฐกิจ
ผลที่เกิดขึ้นคือ Deliberate Strategy มักจะถูกยกเป็น Winning Strategy ของตัวองค์กรประเภทที่ CEO จะออกมาแถลงกันต้นปีหรือประกาศในเวทีใหญ่ประจำปี และแน่นอนว่าหาก Strategy นี้ดีแล้วล่ะก็ ย่อมจะทำองค์กรไปสู่ความสำเร็จได้แน่นอน (แต่ในขณะเดียวกันก็หมายความว่าถ้าผิดพลาดก็อาจจะล้มเหลวกันได้เลยทีเดียว)
ในอีกแง่มุมหนึ่งนั้น Deliberate Strategy ก็มักจะเป็นตัว Strategy หลักขององค์กรที่ถูกส่งผ่านมาในแบบ Top-Down กล่าวคือมาจากผู้บริหารระดับสูงแล้วกระจายต่อให้แผนกต่างๆ ในบริษัทเพื่อให้ทุกคนไปในทางเดียวกันนั่นเอง
Emergent Strategy
ในทางตรงกันข้ามนั้น Emergent Strategy จะเป็นการพัฒนา Strategy ในลักษณะการตอบสนองกับภาวะรอบด้านของธุรกิจ หรือการมีปัจจัยต่างๆ เข้ามาเช่นเกิดผู้เล่นรายใหม่ เกิดเทคโนโลยีใหม่ เป็นต้น และการเปลี่ยนแปลงนั้นทำให้ธุรกิจเองอาจจะเกิดตัว Strategy ที่ต้องมีการปรับเปลี่ยนอยู่เรื่อยๆ
ผลที่เกิดขึ้นคือ Emergent Strategy นั้นอาจจะไม่ใช่ Strategy ที่แน่วแน่ประเภทปักธงแล้วปรับเปลี่ยนไม่ได้ หากแต่เป็น Strategy ที่เหมาะกับการพัฒนานวัตกรรม ทดลองค้นคว้าเพื่อดูความเป็นไปได้ต่างๆ นานาเสียมากกว่า และแน่นอนว่าการใช้ Emergent Strategy นั้นะจะเป็นช่วงที่ธุรกิจมีความ Flexible มากกว่าด้วยนั่นเอง
แล้วเราควรใช้ Strategy แบบไหน?
การจะบอกว่าควรจะใช้ Strategy แบบไหนนั้น ก็คงจะต้องดูสถานการณ์ต่างๆ ของธุรกิจ ของบริษัทด้วย เช่นถ้าธุรกิจยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นและลองผิดลองถูก เราคงไม่สามารถฟันธงกันได้ ยิ่งถ้าอยู่ในช่วงที่ยังคาดการณ์ไม่ได้ว่าธุรกิจจะเป็นอย่างไหน ยากจะประเมินความเสี่ยงด้วยแล้ว การทำ Emergent Strategy ก็จะดูตอบโจทย์มากกว่า แต่ถ้าเมื่อไรที่ธุรกิจได้ผลลัพธ์ที่ชัดเจน ค่อนข้างแน่ใจและรู้ว่าตัวเองสามารถ “ควบคุม” สถานการณ์และปัจจัยต่างๆ ได้ดี ก็สามารถปรับมาใช้ Deliberate Strategy ได้นั่นเอง
