เราต้องรีบเปลี่ยน Mindset เรื่องจำนวนชั่วโมงในการเรียน

อาจจะฟังดูแปลก แต่ผมกลับมีความเห็นว่าในช่วงเวลาที่เราต้องมาเรียนและฝึกรมทางออนไลน์นั้น เราควรพยายามลดจำนวนชั่วโมงให้น้อยลงและควรเลิกโฟกัสกับ KPI ที่ระบุว่าพนักงานต้องเรียนกี่ชั่วโมง หรือหลักสูตรนี้ต้องมีความยาวกี่ชั่วโมง

แต่เป็นแบบนี้เพราะการเรียนออนไลน์นั้นต่างจากการฝึกอบรมแบบปรกติซึ่งอยู่ในสภาพแวดล้อมที่แตกต่างกัน และบริบทที่ต่างกันนี้มีผลกับการเรียนมากซึ่งสุดท้ายอาจจะกลายเป็นว่าเพื่อให้เราได้ชั่วโมงเรียนที่ครบถ้วนอาจจะนำไปสู่การเรียนรู้ที่ไม่ได้อะไรเลย แถมทำให้ผู้เรียน “พัง” กว่าเดิมเสียอีกต่างหาก

เพื่อจะอธิบายเรื่องนี้ ผมอยากให้มองก่อนว่าการเรียนการสอนและฝึกอบรมในภาวะปรกตินั้น เราก็จะออกแบบคลาสเรียนต่าง ๆ ให้เหมาะสมกับช่วงเวลาตามแบบ Office Hour ซึ่งก็คือ 9.00 – 12.00 / 13.00 – 16.00 หรือนับจำนวน 3 ชั่วโมงซึ่งเป็นเวลามาตรฐานในการเรียนรู้แบบห้องเรียนที่หลายคนก็คุ้นชินจากการเรียนในมหาวิทยาลัยกันมา โดยเนื้อหาต่าง ๆ ก็จะดีไซน์ให้ใช้เวลาดังกล่าวให้เต็มที่ คุ้มค่าที่สุด จนเผลอ ๆ บางทีก็เป็นการยัดเนื้อหาเพื่อให้ครบ 3 ชั่วโมงเสียด้วยซ้ำ

แต่พอเป็นการเรียนผ่านออนไลน์ การบรรยายผ่านหน้าคอมพิวเตอร์แล้ว มันอาจจะไม่ใช่วิธีคิดที่เข้าท่าเสียเลย เพราะการเรียนทางออนไลน์นั้นมีสภาวะที่ต่างไปค่อนข้างมาก ทั้งเรื่องบรรยากาศ ความรู้สึกเชื่อมโยงกับผู้เรียนคนอื่น อุปกรณ์ต่าง ๆ นั่นรวมไปถึงสิ่งกวนอื่น ๆ อย่างการเด้งของ Message ที่ทำให้คนเรียนสามารถหลุดโฟกัสได้อยู่ตลอด ซึ่งถ้าอยู่ในสภาวะแบบนี้แล้ว ต่อให้จะใช้เวลานานเท่าไรก็อาจจะไม่ได้เกิดประโยชน์อะไร แถมจะมีแต่ให้ผู้เรียนรู้สึกเหนื่อย เสียเวลาเปล่าอีกต่างหาก

และนั่นอาจจะคุ้มค่ากว่าหากเราเลือกลดจำนวนชั่วโมงลงในเหลือน้อย เปลี่ยนกิจกรรมให้เป็น DIsucssion / Activity แทนการบรรยาย และให้เหมาะกับสภาวะร่างกายของคนในการเรียนออนไลน์ซึ่งอาจจะเหลือแค่ 1-2 ชั่วโมงก็เพียงพอแล้ว (หากมากกว่านี้จะมีผลต่อร่างกายและทอนความสนใจผู้เรียนไปได้เยอะมาก)

แนวคิดที่ผมพูดนี้มาจากประสบการณ์สอนและบรรยายของตัวเอง รวมทั้งการได้เรียนออนไลน์ในแพลตฟอร์มต่าง ๆ ซึ่งเราจะรู้ดีว่าการเรียนการสอนออนไลน์ให้ได้ผลนั้นจะต้องรื้อสร้างและออกแบบกันใหม่หมดโดยไม่ควรยกวิธีการเก่า ๆ มาแค่ใช้ดูผ่านหน้าจอเท่านั้น

นั่นจึงเป็นเรื่องจำเป็นเช่นกันกับ KPI ของการเรียนรู้และพัฒนาบุคคลว่าควรปรับวิธีคิดและประเมินคุณภาพผู้เรียนว่าไม่ควรอยู่ที่จำนวนชั่วโมงแบบเดิม (หากเป็นการเรียนออนไลน์) และควรใส่ใจกับคำว่าคุณภาพที่แท้จริงของการเรียน

เพราะถึงจุดหนึ่ง เราจะเรียนรู้ว่าจำนวนชั่วโมงการเรียนอาจจะไม่ได้สะท้อนเรื่องประสิทธิภาพและคุณภาพของการเรียนรู้อะไรเลย อย่างเช่นการเปิดหน้าจอทิ้งไว้ การนั่งฟังแล้วตาลอย หรือเปิดจอแต่ทำอย่างอื่นไปด้วย

ซึ่งถ้าเป็นอย่างนั้น สู้เรียนจำนวนชั่วโมงน้อย ได้เนื้อเน้น ๆ อาจจะดีเสียกว่านั่นเอง