จำเป็นหรือที่จะต้องมีนามปากกา?
ตลอดหลายปีที่ผมเป็นคอลัมน์นิสต์ให้ a day ในฐานะนักวิจารณ์ละครเวทีนั้น ผมมักเจอคำถามที่หลายคนถามเมื่อผมบอกว่ากำลังเขียนคอลัมน์อยู่ในนิตยสาร (โดยเฉพาะการบอกว่าเป็นนักวิจารณ์) คือ “ใช้นามปากกาอะไร?”
อันที่จริง ผมก็พอเข้าใจได้ว่านามปากกาเป็นอะไรที่นักเขียนแต่ละคนใช้เป็นนามแฝงหรืออีกตัวตนหนึ่งเพื่อสร้างสรรค์ผลงาน ในขณะเดียวกันก็เป็นเหมือนเสน่ห์อยู่ไม่น้อยถ้าใครมีนามปากกาเก๋ๆ ฟังแล้วรู้สึกว่าเท่ห์ สร้างสรรค์ ฯลฯ ซึ่งจะว่าไปแล้ว ในวัยเด็กที่ผมอยากเป็นนักเขียน (คืออยากเป็นตั้งแต่เด็ก) ก็เคยพยายามคิดนามปากกาเก๋ๆ กับเขาเหมือนกัน
แต่พอมาถึงวันที่ต้องเป็นนักเขียนจริงๆ แล้วนั้น ผมกลับเลิกคิดจะใช้นามปากกาไปเสียดื้อๆ ส่วนหนึ่งอาจจะเป็นเพราะตอนที่ผมเรียนวิชาวิจารณ์อยู่นั้น ผมจำได้เลาๆ ว่ามีการพูดถึงการรับผิดชอบต่องานเขียนของตัวเองในฐานะนักวิจารณ์ นั่นเลยอาจจะเป็นเหตุผลที่ผมใช้ชื่อจริงของผมตลอดในการเขียนงาน ประเภทว่า Search หากันใน google ได้เลย ซึ่งจะว่าไปแล้วมันก็มีทั้งส่วนดีและส่วนเสียผสมกันไป แต่โดยส่วนตัวแล้ว ผมก็ค่อนข้างจะรู้สึกในส่วนดีมากกว่าพอสมควร
จะว่าไปแล้ว เมื่อเราใช้ชื่อจริงในการลงท้ายของงานแต่ละชิ้นนั้น มันก็ให้ความรู้สึกที่ต้องระมัดระวัง ใช้ความคิดกับงานแต่ละชิ้นที่เขียนขึ้นอยู่พอสมควร เพราะนั่นหมายถึงชื่อเสียงของผม ตัวตนของผมที่จะถูกผูกไปกับงานเขียนทุกๆ ชิ้น ถ้างานแย่ คนก็รู้กันเลยว่าผมเขียนงานแย่ ไม่ใช่ใครก็ไม่รู้ที่มากับนามปากกา ขณะเดียวกันมันก็ยังโยงไปถึงครอบครัวของผมด้วย (ก็แหงล่ะ มีนามสกุลของผมด้วยนี่นา) เมื่อเป็นเช่นนี้แล้ว ผมว่ามันก็มีผลทางจิตวิทยาอยู่หน่อยๆ ให้เราไม่ใช่สร้างงานแบบมั่วซั่ว ทำแบบส่งๆ ไป หรือทำอะไรที่ไร้ความรับผิดชอบ
ทุกวันนี้ ผมก็มักจะตอบคำถามที่คนชอบถามมาว่ามีนามปากกาไหมว่า
ไม่มีนามปากกา ใช้ชื่อจริงตลอด กล้าเขียนก็ต้องกล้ารับผิดชอบงานที่เขียนสิ
แต่ที่เขียนมาวันนี้ไม่ใช่ว่าคนที่ใช้นามปากกาทุกคนนั้นไม่ดีนะครับ ผมเชื่อว่าบางคนที่ใช้นามปากกาก็อาจจะมีเหตุผลบางอย่างเป็นกรณีๆ ไป บางคนอาจจะใช้เป็นฉายาเรียกเพื่อให้จำง่าย ไม่ได้มีวัตถุประสงค์เพื่อหลบซ่อนตัวตนหรือไม่รับผิดชอบแต่อย่างใด ซึ่งเมื่อเป็นเช่นนั้นแล้ว ก็คงต้องมาดูด้วยว่านามปากกาของแต่ละคนนั้นมีไว้เพื่อวัตถุประสงค์อะไร
และพอพูดถึงนามปากกาแล้ว มันก็เลยทำให้ผมอดคิดถึงการสร้าง Avatar หรือตัวตนในโลกไซเบอร์เสียไม่ได้ เพราะมันก็มีส่วนคล้ายอยู่ไม่น้อย เพียงแต่นามปากกของนักเขียนนั้นอาจจะดูจริงจังมากกว่า ต่างจาก Avatar หรือ Login ใน Webboard ที่อาจจะสร้างขึ้นมาเพื่อปกปิดตัวตนที่แท้จริง (เพราะท้ายที่สุดก็มีหลักฐานแค่ Email ซึ่งกรอกอะไรลงไปก็ได้)
นั่นเลยทำให้หลายคนใช้ Avatar / Login ทำเรื่องราวแย่ๆ เขียนหรืออัพเดทอะไรที่ไม่เหมาะสมได้โดยไม่รู้สึกเดือดร้อนแต่อย่างใด
ก็อดคิดไม่ได้ว่าถ้าคนเหล่านี้เปิดเผยตัวตนจริงๆ ชื่อจริงๆ ขึ้นมาแล้ว พวกเขาจะยังกล้าที่จะเขียน กล้าจะแสดงความคิดเห็นแบบเดียวกับที่เขาเคยทำใน “นามปากกา” ของเขาอยู่หรือไม่..
คิดว่าอย่างไรกันล่ะครับ ^^
